W Stanach Zjednoczony trwają protesty. Płoną miasta, sklepy są plądrowane, policja używa siły. Z obywatelami maszerują największe gwiazdy, które wpłacają pieniądze na kaucje dla manifestujących. W okolicach Białego Domu sytuacja była tak zła, że agenci Secret Sevice przetransportowali prezydenta Donalda Trumpa wraz z rodziną do bunkra.

Właśnie tak mieszkańcy USA reagują na zabójstwo George'a Floyda, uduszonego przez policjanta, który przyciskał jego kark kolanem do ziemi przed ponad 8 minut, choć mężczyzna wielokrotnie mówił, że nie może oddychać. W ostatnich latach takich jak Floyd było wielu i choć kilka lat temu protestowano w Ferguson, a protest przeciw brutalności policji wobec czarnoskórych kosztował Colina Keapernicka karierę, wciąż niewiele się zmieniło. Trudno dziwić się temu, że czara goryczy w końcu się przelała i wystarczy spojrzeć na szerszy kontekst, aby zrozumieć, że złość protestujących jest w pełni uzasadniona.

8 sekund, które wstrząsnęło Ameryką

Kiedy tydzień temu 46-letni George Floyd zapłacił w sklepie spożywczym za paczkę papierosów, pracownik zgłosił na policję podejrzenie, że banknot jest fałszywy i zasugerował, że Floyd może być pijany. W momencie przyjazdu policji, który nastąpił 7 minut po zgłoszeniu, Floyd siedział z dwiema innymi osobami w samochodzie zaparkowanym nieopodal sklepu. Jak zeznali funkcjonariusze, jeden z nich wyciągnął broń i kazał Floydowi trzymać ręce na widoku. Następnie podejrzanego aresztowano i próbowano zmusić, aby wsiadł do auta. Według policji stawiał opór, lecz na nagraniu z pobliskiej kamery widać, że dwukrotnie upadł w drodze do radiowozu. Mówił także, że cierpi na klaustrofobię.

Policjanci we trójkę przytrzymywali go na ziemi, a zamieszanie przyciągnęło uwagę gapiów, którzy zaczęli nagrywać. Próbowali ingerować, ale policjanci grozili im bronią. Floyd błagał funkcjonariuszy o to, aby go nie zabijali, wzywał swoją matkę oraz krzyczał, że nie może oddychać, ale nie przyniosło to żadnego rezultatu. Funkcjonariusz Chauvin przyciskał kolanem kark Floyda do ziemi przez 8 minut i 46 sekund - nawet gdy przyjechało pogotowie, a sanitariusze nie wyczuli pulsu.

Całe nagranie możecie znaleźć na YouTubie. Poniżej znajduje się krótsza wersja wideo z wydarzenia, krążąca po mediach społecznościowych:

Wyświetl ten post na Instagramie.

Post udostępniony przez Justin Bieber (@justinbieber) Maj 26, 2020 o 12:45 PDT

Krążące po sieci wideo wzbudziło wściekłość opinii publicznej. To nie był wypadek - to było morderstwo, którego można by uniknąć chociażby, gdyby funkcjonariusz Chauvin posłuchał przechodniów i przestał przyciskać kark Floyda do ziemi. Nie zrobił tego przez swoją arogancję i poczucie bezkarności, tak często charakteryzujące zachowanie policjantów w Stanach Zjednoczonych wobec czarnoskórych obywateli. Finalnie Chauvinowi postawiono zarzut morderstwa, a pozostali trzej obecni funkcjonariusze zostali zwolnieni ze służby - nie zostali jednak aresztowani, czego obecnie domagają się protestujący. Przy okazji wyszło też na jaw, że na Chauvina złożono dotychczas 17 skarg.

"Ten łagodny olbrzym ma teraz skrzydła, nie miałem okazji powiedzieć, że cię uwielbiam", napisał przyjaciel Floyda po jego śmierci. Mężczyzna miał też sześcioletnią córkę i pracował na dwie zmiany w Minneapolis, do którego przeprowadził się kilka lat temu.

Uzasadniony gniew

Protesty rozpoczęły się w Minneapolis 26 maja. Obecnie trwają w 140 miastach, a w niemal 40 wprowadzono godzinę policyjną. W wielu doszło do brutalnych starć z policją, która używa gazu i strzela gumowymi kulami. Protestują także gwiazdy takie jak Ariana Grande, Emily Ratajkowski, Halsey, Machine Gun Kelly, Madison Beer, Anna Kendrick, Cole Sprouse czy Timothée Chalamet, idący ramię w ramię z mieszkańcami. Ich relacje potwierdzają, że funkcjonariusze stosowali przemoc wobec pokojowo nastawionych protestujących.

W Minneapolis ciężarówka wjechała w tłum ludzi, a w Nowym Jorku w protestujących wjechały dwa radiowozy policyjne. Oberwało się też dziennikarzom Deutsche Welle, CNN czy fotografce freelancerce, ponieważ policji nie przekonywał argument, że wykonują swoją pracę. Reporterkę FOX News natomiast wygonili protestujący spod Białego Domu, gdzie doszło do scysji z agentami Secret Service.

Amazing scene unfolding in Flint, Twp, Michigan. Genesee County Sheriff Chris Swanson has joined protesters in a peaceful march. Read More: https://t.co/4ioyUnymNv @MichStatePolice @GovWhitmer pic.twitter.com/nMCVuXQ0TZ
— Mid-Michigan NOW (@midmichigannow) May 31, 2020

W mediach dużo częściej widzimy negatywny obraz protestów – płonące sklepy oraz policjantów bijących ludzi. Tymczasem równie często uczestnicy marszów bronią wspomnianych sklepów przed czyhającymi na okazję mieszkańcami, a policjanci okazują ludziom wsparcie jak np. funkcjonariusze z East Liverpool, którzy przynieśli pizzę, szeryf Michigan, który dołączył do marszu czy policjanci z Kensigton i Portland, klęczący wraz z protestującymi. W New Jersey uczestnicy tańczyli, w Teneculi milczeli, w Ohio śpiewali. Sytuacja w różnych miastach potwierdza, że wiele zależy od reakcji policji. To również dowód na to, że eskalacji konfliktu da się uniknąć, a nazywanie protestujących "przestępcami" i "bandytami" jest szkodliwą generalizacją. Sklepy plądrują zazwyczaj osoby, które wykorzystują panujący chaos do wzbogacenia się, a nie prawdziwi protestujący, których jest dużo więcej i którzy np. pilnują sklepów oraz samodzielnie sprzątają po zamieszkach.

Duża krytyka spadła też na prezydenta Donalda Trumpa, grożącego protestującym wojskiem. Trump zachęca burmistrzów miast do podejmowania działań zbrojnych, a do wielu miast przybyła już Gwardia Narodowa - w Louisville podczas starcia policjantów i Gwardii Narodowej z mieszkańcami, zastrzelono czarnoskórego właściciela lokalnej knajpy. W międzyczasie prezydent Trump sklasyfikował ponadto antyfaszystowską organizację Antifę, jako organizację terrorystyczną, podczas gdy wciąż nie aresztowano pozostałych trzech policjantów biorących udział w interwencji, w której zginął Floyd.

Put this on the news. pic.twitter.com/YfXB2x6bcz
— Frosty (@FrostyTheSkid) May 30, 2020

#BlackLivesMatters

- To tak, jak gdyby Ferguson nigdy się nie zdarzyło, ponieważ wciąż nie zrozumieliśmy, co leży u podstaw masowych protestów w tym kraju oraz nie nauczyliśmy się, jak powinniśmy sobie z nimi radzić - powiedział Roy E. Alston, były policjant i autor raportu na temat pracy policji podczas zamieszek w Ferguson w 2014.

Obecnie trwające protesty po śmierci George'a Floyda to największe rozruchy w Stanach Zjednoczonych od 2014 roku, kiedy białoskóry funkcjonariusz, Derren Wilson, zastrzelił w Ferguson nieuzbrojonego czarnoskórego nastolatka, Michaela Browna. Wilson zatrzymał Browna i pochwycił go, wychylając się z auta. Doszło do szarpaniny, a Brown próbował uciekać, więc Wilson ruszył za nim. Zeznania świadków są sprzeczne, ale towarzysz Browna i kilka osób potwierdzają, że Wilson strzelił do Browna, gdy ten był obrócony plecami i miał ręce uniesione w powietrzu. Wilson łącznie strzelił 12 razy. W odpowiedzi w Ferguson i wielu innych amerykańskich miastach wybuchły zamieszki.

Was that a “Hands Up, Don’t Shoot” moment during @Pharrell ’s performance? pic.twitter.com/7LeUpr8E8i
— BuzzFeedMusic (@BuzzFeedMusic) February 9, 2015

To wtedy międzynarodową popularność zyskał ruch #BlackLivesMatters, który rozpoczął działalność w 2013 roku po zabójstwie Trayvon Martin przez George'a Zimmermana. Martin wracał ze sklepu i zauważył go Zimmerman, patrolujący osiedle. Wywiązała się bójka i Zimmerman postrzelił śmiertelnie nieuzbrojonego Martina. Jak można się domyślić, Zimmerman nie został skazany. W 2014 roku ruch protestował m.in. przeciw śmierci takich osób jak Dontre Hamilton, Eric Garner, John Crawford III, Michael Brown, Ezell Ford, Laquan McDonald, Akai Gurley, Tamir Rice czy Antonio Martin z rąk policjantów. Od tego czasu ruch protestuje niemal co miesiąc, ponieważ w Stanach Zjednoczonych tak często nieuzbrojeni Afroamerykanie giną z rąk policji. Funkcjonariusze nie zadają pytań, tylko od razu strzelają, nawet jeżeli nie są pewni, czy podejrzani mają broń. Zupełnie inaczej wygląda zatrzymanie w przypadku białych podejrzanych. Znakiem charakterystycznym ruchu #BlackLivesMatters stał się gest rąk uniesionych w górze oraz hasło: "Nie strzelaj".

Niestety nawet pomimo skali zamieszek w Ferguson nic się nie zmieniło, a policja wciąż stosowała te same metody. W 2016 roku Colin Kaepernick, zawodnik NFL, klęknął podczas hymnu poprzedzającego mecz, za co został później zwolniony. Gest sprzeciwu wobec brutalności policji wobec czarnoskórych został odebrany przez Amerykanów jako... brak szacunku, a Kaepernick stał się najbardziej znienawidzonym mężczyzną w Ameryce. Gdy w 2018 roku firma Nike zatrudniła go do kampanii, którą promowało hasło: "Uwierz w coś. Nawet jeśli oznacza to poświęcenie wszystkiego", przez co Amerykanie masowo palili i niszczyli ubrania oraz buty Nike. W 2019 Emmy nagrodziła Nike za tę kampanię, a protest Kaepernicka nabrał zupełnie nowego nowego znaczenia po tym, jak funkcjonariusz Chauvin przyciskał kolanem kark George'a Floyda przez ponad 8 minut, co doprowadziło do jego śmierci.

Obecnie sieć zalewają filmiki z protestów po śmierci Floyda, na których widać brutalne zachowanie policji wobec pokojowo nastawionych protestujących. Widać m.in. jak policjant zdziera czarnoskóremu nastolatkowi maseczkę z twarzy i psika mu w twarz gazem pieprzowym, a inny popycha na ziemię klęczącą czarnoskórą nastolatkę, która trzyma ręce w górze. Zanim nazwiemy protestujących "przestępcami", należy zadać sobie pytanie, jak zachowuje się policja bez kamer, skoro do takich incydentów dochodzi, gdy kamery są włączone,

Zobaczcie kilka przykładów brutalności policji w trakcie protestów przeciw brutalności policji po śmierci Floyda: