Dzięki YouTube'owi osiągnął sukces godny rapera, choć twierdzi, że wszystko, co robi, to tak naprawdę autoterapia. Sam siebie woli nazywać raczej artystą niż influencerem, ale żeby nie było zbyt pretensjonalnie, publikuje także na Pornhubie. O wyłączaniu wewnętrznych hamulców, pierwszym milionie, zbawiennym wpływie pandemii i sprzedawaniu dywanów opowiada nam Krzysztof Gonciarz. To rozszerzona wersja wywiadu, który ukazał się także w jubileuszowym, setnym numerze K MAG-a.

Jesteś influencerem?

To dobre pytanie. Definicja influencera się zmienia i z roku na rok znaczy trochę coś innego. Byłem tam, gdzie to pojęcie powstało, byłem nawet zanim powstało, ale jego ewolucja poszła w taką stronę, że to słowo chyba trochę odkleiło się od tego, co ja robię. Niezbyt lubię określać się w ten sposób.

To pojęcie się odkleiło czy ty odkleiłeś się od pojęcia?

Nie jestem pewien. Myślę, że to, co ja robię, to albo przyszłość wielu influencerów albo jakaś zupełnie odrębna gałąź. Staram się być inny, zmieniać paradygmat, robić coś odmiennego niż to, co zwykle kojarzy się ludziom ze słowami influencer czy youtuber.

Influencer to określenie pejoratywne?

Technicznie rzecz biorąc nie mam z tym słowem problemu. "Osoba wpływowa" brzmi po polsku dość grubo, ale de facto o to w tym chodzi – śledzi cię iluś tam ludzi i masz pewien wpływ na to, co oni myślą. Problem jest raczej w paradygmacie, który idzie za tym określeniem. Influencerzy to frajerzy, nie? Wizerunek influencera jest infantylny – to zwykle wiecznie uśmiechnięci ludzie o płaskiej emocjonalności. W tym świecie jest dużo sztuczności.

Mówi się, że influencerzy bardzo stracili na pandemii. Nie tylko finansowo, ale także jeśli chodzi o zainteresowanie publiczności.

Ja akurat zyskałem, choć może to nieładnie się tym chwalić, zwłaszcza w kontekście tak trudnej sytuacji jak pandemia. Wydaje mi się, że ten czas bardzo dużo mi dał, odrodziłem się jako twórca. Ale wiem o czym mówisz – był taki czas, że ludzie bardzo zwątpili w influencerów, bo fundament, na którym ten świat stoi zaczął się trząść.

Nie wypadało chwalić się statusem, pieniędzmi i fajnym życiem.

Teraz mówi się na to "fleksować się", kiedyś mówiło się "szpanować". Kiedyś uchodziło to jednoznacznie za coś złego, dziś niekoniecznie, zwłaszcza wśród młodych ludzi. To chyba sporo mówi o tym, jak zmienia się Polska – młode pokolenie jest mniej skromne niż poprzednie pokolenia.

Jak było z twoją pandemią?

Na początku też miałem kryzys, ale był przejściowy. Wiesz, mam na myśli ten pierwszy moment szoku, kiedy nie było wiadomo czy świat, który znamy, za pół roku będzie w ogóle istniał. Influencerzy zostali sami ze sobą w domach, odcięci od wszystkiego, co czyniło ich atrakcyjnymi. W pierwszym odruchu pomyślałem: "przejebane!". Później jednak zacząłem analizować sytuację i wyszło mi, że influencerom zostało tylko jedno – osobowość. Ja zawsze uważałem, że mam ciekawą osobowość (śmiech). Tylko żebyś mnie dobrze zrozumiał: nie o to chodzi, że krytykuję influencerów, którzy podróżują albo pokazują fajny lajfstajl. Chodzi o to, że specyficzną sytuację pandemii można było wygrać tylko pomysłami i chałupniczą kreatywnością.

I taką przyjąłeś taktykę?

Pewnie tak, ale z drugiej strony myślę, że od jakiegoś roku przechodzę sporą przemianę jeśli chodzi o to, jak definiuje sam siebie. Wydaje mi się, że początek pandemii, a więc ten czas większego luzu w głowie, pomógł mi się odnaleźć w tym nowym wydaniu. Zacząłem widzieć w sobie "podmiot liryczny", zrozumiałem, że nie muszę być speszonym gościem przed kamerą, a mogę być postacią. Zaczerpnąłem ze swojego warsztatu komediowego. W sieci od lat było mnie przecież dwóch. Na swoim głównym kanale, tym lajfstajlowo-podróżniczym, byłem Krzysztofem Gonciarzem, którego obowiązują ograniczenia osobowościowe z prawdziwego życia. Na drugim, komediowym kanale "Zapytaj Beczkę" nigdy mnie one nie obowiązywały – jestem tam zupełnie kimś innym, kimś, kto ma więcej charyzmy, pewności siebie, jest bardziej rozkrzyczany, czasami butny. Kwarantanna pozwoliła mi połączyć te dwie połówki i stworzyć siebie na nowo.

Brzmi wręcz jakby był to rodzaj pracy psychologicznej nad samym sobą.

Kiedyś jeden znajomy powiedział mi, że wyglądam na człowieka, który rozmawia głównie z samym sobą. Miał rację – bardzo dużo czasu spędzam na prowadzeniu dialogów wewnętrznych i rozmyślaniu o tym, kim jestem (śmiech).

W czasie pandemii stuknął ci milion obserwujących.

To akurat przypadek, tak wyszło. Liczba subskrypcji na YouTubie ma to do siebie, że rzadko spada. Raczej rośnie, szybciej lub wolniej. Ale złożyło się śmiesznie, bo dzień, w którym dobiłem do miliona był zarazem ostatnim dniem mojej pandemicznej serii i jednocześnie ostatnim dniem lockdownu w Japonii.

Ta liczba robi na tobie wrażenie?

Biorąc pod uwagę realia mojej branży to wcale nie jest jakiś niesamowity wynik – na pewno mogłem dobić do tego miliona sporo wcześniej. Co nie zmienia faktu, że jakieś wrażenie i tak robi – zawsze przyjemniej powiedzieć komuś, że obserwuje cię milion osób niż powiedzieć, że obserwuje cię dziewięćset dziewięćdziesiąt tysięcy (śmiech).

Pytam o ten milion, bo to przy jego okazji powiedziałeś pełnym głosem: "jestem artystą".

Pomyślałem, że to dobra okazja, żeby zrobić sobie rachunek sumienia. Ten nieco pretensjonalny coming out to miała być forma blefu – chciałem na poziomie mentalnym wskoczyć gdzieś wyżej. I to mi się udało. Cieszę się, że sobie to uświadomiłem, niezależnie od tego, jak pretensjonalnie to zabrzmiało. Ludzie uważają mnie za egomaniaka, ale ja z natury lubię sobie umniejszać. Cieszę się, że w tej kwestii przestałem.

Dlaczego powtarzasz, że nazywanie się artystą jest pretensjonalne?

Chyba dlatego, że "artysta", "sztuka" to brzmi – przynajmniej po polsku – bardzo wartościująco. Mówi się "to prawdziwa sztuka", a wyraz "artysta" wydaje się jakby pisany wielką literą. Tymczasem to niepotrzebne – "artysta" to takie samo słowo jak "rolnik", po prostu zajmuje się inną branżą. Nie chodziło mi o to, żeby prawić sobie komplementy, tylko, żeby zmierzyć się z tym, kim jestem, a doszedłem do wniosku, że właśnie słowo "artysta" najlepiej spina wszystko to, co robię. Wyszedłem od dziennikarstwa i zawsze ważna była dla mnie poprawność. Wydawało mi się, że istnieje jakieś kryterium weryfikacji tego, czy robię coś dobrze czy źle i z całej siły chciałem, żeby to było zrobione dobrze. Tymczasem takie kryteria w sztuce nie istnieją. Czuję, że właśnie dotarłem do takiego momentu, w którym mogę przestać oglądać się na kryteria i po prostu robić to, co czuję.

Jaką sztukę ty osobiście cenisz?

Lubię abstrakcję, prostotę, minimalizm. Jeśli chodzi o sztuki wizualne to najbardziej kręcą mnie rzeczy w stylu Marka Rothko – niefiguratywne rzeczy, które poruszają emocje.

Esteta, który wylądował na Pornhubie.

Nie no, daj spokój, z tym Pornhubem to tylko żart! Chociaż to był ciekawy ruch, bo mnóstwo ludzi zwróciło na to uwagę. W pewnym momencie zacząłem się nawet martwić, czy nie przeszkodzi mi on w stronie biznesowej – kontrahenci mogli uznać, że to jednak zbyt przypałowe i nie chcą się ze mną wiązać wizerunkowo. Na szczęście tak się nie stało.

Oglądają cię głównie młodsi ludzie, prawda?

Wcale nie, średnia wieku to około 25 lat. Jak dziewięć lat temu zakładałem swój kanał na YouTubie, moja publiczność była młodsza. Teraz dorosła.

Pytam o to, bo powiedziałeś kiedyś, że wolisz ludzi młodszych od siebie niż starszych od siebie.

Powiedziałem, ale chodziło mi raczej o prywatne relacje. Podtrzymuję to. Są dwie możliwości: albo wynika to z tego, że jestem niedojrzały albo mam rację, myśląc, że ludzie bardzo wcześnie tetryczeją. Większość osób szybko przestaje się rozwijać, zupełnie zamyka się na zmiany w życiu. W wieku dwudziestu kilku lat kimś tam zostają, choćby zawodowo, i myślą, że karty na resztę życia są już rozdane. Nawet jeśli pną się w górę to rzadko zupełnie zmieniają to, czym się zajmują. Boją się zmian.

Dużo mówisz o więzi, którą czujesz ze swoimi odbiorcami. Nie rozumiem tego – jak można czuć więź z milionem osób?

Dla mnie to nie jest milion anonimowych osób. To raczej twarze, które przypadkowo spotykam i które zaczynają ze mną rozmawiać tak, jakbyśmy znali się od dawna. Oni czują, jakby mnie dobrze znali, podchodzą do mnie jak do swojego kumpla. To świetne uczucie widzieć, że ci ludzie są w moją stronę maksymalnie otwarci. Czuć, że oni naprawdę coś ze mną przeżyli. Ostatnio na przykład przeżyli ze mną pandemię. Właśnie dlatego lubię publikować swoje filmy na bieżąco, a nie na przykład miesiąc po tym, jak gdzieś byłem. Czuję, że wtedy jest to bardziej prawdziwe i ludzie czują te emocje razem ze mną.

Nie lubisz nadmiernej "redakcji"?

Staram się złapać coś prawdziwego. Nieocenzurowaną spontaniczność. Kiedyś ćwiczyłem taką technikę kreatywną, która polega na tym, żeby notować jak najszybciej jesteś w stanie wszystko, co przychodzi ci do głowy, nawet kompletny bełkot. Zasada jest taka, że nie możesz przestać pisać, nawet jeśli piszesz na siłę i notujesz tylko przypadkowe słowa. Kiedy wyłączysz jakikolwiek mechanizm krytyczny, jakąkolwiek autocenzurę, z mózgu zaczynają wydostawać się bardzo ciekawe rzeczy. Pośród tego bełkotu co jakiś czas pojawia się coś, co zaskakuje nawet ciebie. I często są to interesujące myśli albo ciekawe pomysły. Myślę, że w moich filmach dużo jest właśnie czegoś takiego. Bardzo często, kiedy zaczynam kręcić, nie mam pojęcia, co będę mówił.

Dlaczego żyjesz akurat w Japonii?

W 2007 roku byłem tam na dwutygodniowych wakacjach i bardzo zafascynował mnie ten kraj. Pociągał mnie zawsze klimat w stylu "Lost in Translation". Japonia to takie niezbadane, dziwne miejsce, w którym doświadczasz uczucia, że między tobą a rzeczywistością jest jakaś ściana. Bardzo spodobało mi się to uczucie.

Mieszkasz tam od prawie sześciu lat. Nadal to czujesz?

Niestety teraz już w dużo mniejszym stopniu. Zdążyłem trochę zdekodować ten świat, teraz wiem, co jest co, i nawet mi trochę przykro z tego powodu. Nigdy nie próbowałem być japonistą-samoukiem i dowiadywać się o tym kraju jak najwięcej, bo nie chciałem stracić tej magii, ale siłą rzeczy ona trochę się ulotniła.

Pora ruszać dalej?

Bardzo możliwe. Zwłaszcza że trudno byłoby mi też wrócić do Polski i zrezygnować z tego ekscytującego elementu ciągłego poruszania się między strefami czasowymi i bycia na co dzień w obcej kulturze. Chciałbym przez pewien czas pomieszkać w Hongkongu, może w Singapurze. Azja to chyba mój rejon na świecie. W gruncie rzeczy jestem cichym, skromnym człowiekiem. Japonia to właśnie kraj takich ludzi jak ja. Ale z drugiej strony może ciekawie byłoby pobyć na przykład w Brazylii i sprawdzić, jak to jest być otoczonym przez dużo bardziej otwartych ludzi?

Zawsze wydawało mi się, że to bycie youtuberem to wyczerpujące zajęcie.

Wyczerpujące jest zwłaszcza wtedy, kiedy robisz to wbrew sobie. Problem w tym, że ja zazwyczaj nie wiem, kiedy robię coś wbrew sobie. Zazwyczaj zauważam to dopiero, kiedy patrzę w przeszłość. Miałem tak na przykład latem zeszłego roku – byłem przez dwa miesiące w Warszawie i bawiłem się bardzo dobrze, ale moja twórczość z tego okresu była bardzo wymęczona. Wytworzył się wtedy duży rozłam między moim życiem prywatnym, które chciałem prowadzić, a moim życiem publicznym, na które najwyraźniej nie miałem ochoty.

Podobno na YouTubie ważna jest regularność.

Tak się mówi, ale mój obecny menadżer Szymon uświadomił mi ostatnio, że niekoniecznie. Skoro na swoją popularność pracowałem przez kilka ostatnich lat, to jeśli teraz zniknę na miesiąc, to wcale nie znaczy, że ludzie o mnie zapomną. Zmieni to oczywiście chwilowe statystyki, ale na dłuższą metę nadal będę Krzysztofem Gonciarzem. Niektórzy z milczenia robią swój atut – spójrz na youtubera Gargamela, który publikuje coś dwa razy w roku, ale jego filmy zawsze są wydarzeniem. Albo na Taco Hemingwaya, który nie rozmawia z mediami i po cichu wydaje kolejne płyty.

Czujesz, że – odwrotnie niż im – zdarzało ci się pokazywać za dużo?

Nie, raczej nie. Mam dużo hamulców jeśli chodzi o prywatność. Jak słucham polskiego rapu to często myślę, że właściwie moje życie bywa bardzo bliskie takiemu rapowemu wyobrażeniu o sukcesie, ale ja bardzo się z tym kryję.

Co masz na myśli?

Takie utwory jak "Floyd Mayweather" Żabsona jakoś mi kompletnie nie imponują (śmiech). Miałem taki moment w grudniu zeszłego roku. Jako rodzaj performensu z okazji premiery książki ("Rozum i Godność Człowieka" to wydany kilka miesięcy temu wywiad-rzeka z Gonciarzem przeprowadzony przez Bartka Przybyszewskiego – przyp. red.) wykupiliśmy reklamę na Warsaw Spire, by przez 3 dni nad Warszawą wyświetlał się znany z okładki lennyface (nazwa jednego z emotikonów – przyp. red.) i napis "Rozum i Godność Człowieka". Poczułem, że ten nasz żart zdominował miasto, bo wzbudził ogrom reakcji. Dodatkowo kupiłem w tamten weekend pokój w hotelu z widokiem na Spire i imprezowałem w nim ze znajomymi. Czułem wtedy, że trudno będzie to przebić.

Nawet jeśli na co dzień nie epatujesz sukcesem to na swoim kanale ciągle opowiadasz o sobie, zdarza się, że o sprawach prywatnych. Widzowie widzą twoje mieszkanie, ciebie wstającego z łóżka w samych bokserkach, słuchają o tym, że zamierzasz iść na terapię itd. Nie czujesz, że twoja prywatność w ten sposób się skurczyła?

No właśnie nie. Wydaje mi się, że nad tym panuję. Wszystko, nawet te momenty, kiedy wydaje się, że kamera jest blisko intymności, pokazuję całkowicie świadomie. Nie chodzi o to, że udaję, bo to wszystko prawda, ale wiem, gdzie stawiać granicę. Kiedy po raz pierwszy pokazałem się na YouTubie w majtach to też zrobiłem to celowo – pomyślałem sobie: "a chuj, nie muszę się wstydzić!". To było wręcz uwalniające, jeśli chodzi o cielesność.

Znów wychodzi na to, że zajmujesz się działalnością autoterapeutyczną.

To prawda (śmiech)! Czasami wydaje mi się, że wszystko, co robię, to jedna wielka psychoterapia. Przekroczenia i szukanie siebie to jedno. Drugie, że cały mój humor to rozbrajanie tego, co mnie denerwuje. Cały mój notatnik żartów jest wypełniony rzeczami, które przez ostatnie tygodnie mnie wkurwiały. Przebieram te złe emocje w heheszki i nagle stają się one łatwiejsze do zniesienia.

Czujesz odpowiedzialność za swojego odbiorcę?

Bardzo dużą. Uważam na to, co mówię w swoich filmach i zawsze staram się przypierdolić do tego ze wszystkich możliwych stron. Mam dużo wewnętrznej cenzury, na co zwrócił uwagę Bartek Przybyszewski, który razem ze mną pisał książkę. Bartek zauważył, że ilekroć pyta mnie o coś kontrowersyjnego, moje odpowiedzi są bardzo bezpieczne. Uważam na to, żeby nie zostać opacznie zrozumiany.

Dużo razy zdarzyło ci się powiedzieć coś, czego później żałowałeś?

(Zastanawia się) Musiało coś być, ale jakoś nic mi teraz nie przychodzi do głowy. To chyba dowodzi, że faktycznie jestem ostrożny. Mój największy kryzys wizerunkowy wiązał się ze sklepem z koszulkami, który kiedyś odpaliłem. Według ludzi były one niezbyt fajne i za drogie, a w dodatku opakowałem to w fatalny marketing. Rzeczywiście za słabo się wtedy postarałem i za bardzo chciałem pójść na skróty. W pewien sposób żałuję, że to się wydarzyło, ale z drugiej strony cieszę się, że nadepnąłem na minę dość wcześnie, kiedy stawka była o wiele niższa niż teraz.

A teraz co sprzedajesz?

Prowadzimy pewne eksperymenty. Niedawno zrobiliśmy pluszaka "Pandemiczny Gonciarz" – pięćset sztuk wyprzedało się w dwa dni. Mówiąc precyzyjnie: sprzedaliśmy pięćset pluszowych podobizn mnie, każda po sto pięćdziesiąt złotych, a cały zysk przeznaczyliśmy na Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy. Może było w tym trochę bezczelności, ale ludzie na to poszli i wydaje mi się, że to przetarło nam szlak do dalszego eksperymentowania. Teraz zamierzamy zrobić dywan.

Dywan?

Tak, dywan z lennyfacem. Chcemy pójść raczej w stronę tworzenia osobliwych przedmiotów niż masowego merchu.

Wyświetl ten post na Instagramie.

Post udostępniony przez Krzysztof Gonciarz (@kgonciarz) Lip 8, 2020 o 8:22 PDT

Sam to powiedziałeś: bywasz bezczelny?

Myślę, że według wielu ludzi jestem bezczelny. Nie brakuje takich, którzy odbierają to, co robię, jako totalną bucerkę. Rozumiem to, ale jednocześnie męczy mnie ten polski standard fałszywej skromności. Nie cierpię tego. W życiu trzeba być trochę bezczelnym.

Komuś z zewnątrz youtuberzy często wydają się w swoich filmach odpychająco krzykliwi, nadmiernie ekspresyjni. Da się zatrzymać na sobie uwagę widza bez tego?

Trzeba mieć jakiś warsztat ekspresji, żeby zwrócić na siebie uwagę. Jeśli mówisz ciekawie, ale bez tych wszystkich sztuczek, wysłuchają cię tylko ci, którzy już cię znają i ufają. Pozostali potrzebują także formy. Zdarza mi się jednak nagrywać stonowane filmy. Właśnie takie było moje ostatnie nagranie skierowane do prezydenta Dudy w sprawie LGBT. Starałem się być merytoryczny, spokojny i bezkonfliktowy.

Jesteś na YouTubie od prawie dziesięciu lat. Jak przez ten czas zmienił się YouTube, jak zmieniłeś się ty i czy te zmiany były ze sobą sprzężone?

Zmieniło się wszystko. Kiedy zaczynałem, nie było nawet takiego słowa jak youtuber i głupio było mówić ludziom, że zajmuję się wrzucaniem filmików do internetu. Brzmiało to infantylnie, nikt nie wiedział o co chodzi. Dziś do powszechnej świadomości trafiło chociażby to, że jak jesteś popularnym youtuberem to wiąże się to z sukcesem, choćby materialnym. A jak ja się zmieniłem? Na pewno stałem się dużo pewniejszy siebie. Bycie youtuberem daje mi też szansę spojrzenia na swoje życie jakby z zewnątrz i cenię sobie tę możliwość.

Od zawsze marzyłeś o popularności?

Kiedy byłem nastolatkiem, moimi idolami byli dziennikarze piszący o grach do magazynów w stylu "Secret Service" albo "CD-Action". Chciałem być właśnie kimś takim i w pewnym momencie życia mi się to udało. W ogóle to chyba nieźle obrazuje tę moją zmienność, o której mówiliśmy – jeszcze w wieku dwudziestu siedmiu lat byłem dziennikarzem gamingowym, a w tym wywiadzie nie powiedzieliśmy o tym jak dotąd ani słowa, bo dziś jestem już od tego tak daleko.

Myślisz, że za kolejnych dziesięć lat znowu znajdziesz się w zupełnie innym miejscu?

Tak. Nawet nie chcę przewidywać, co może się w moim życiu wydarzyć. Na pewno chciałbym iść w stronę sztuki, może w stronę sztuki użytkowej? Tworzyć fajne przedmioty, takie jak ten dywan?

Czyli chciałbyś być dizajnerem?

Dziś bym tego słowa nie użył, ale porozmawiajmy za dwa lata (śmiech).

alt text

BIO:

Krzysztof Gonciarz – urodził się w 1985 roku w Krakowie, od pięciu lat mieszka w Tokio. Polski youtuber i twórca wideo, ostatnio zaczął też określać się mianem artysty. Najbardziej znany dzięki vlogom podróżniczym. Prowadzi dwa kanały na YouTubie – wideoblog "Krzysztof Gonciarz" i komediowy kanał "Zapytaj Beczkę". Lubi biegać maratony.