9 buntowniczych filmów z lat 60-tych, które warto znać

01-04-2021

Kadr z filmu „Easy Rider”

Bunt był czymś niezwykle istotnym i widocznym w latach 60-tych, także w filmach. Dla filmowców w Stanach Zjednoczonych ta dekada okazała się przełomowa – przede wszystkim dlatego, że przestał obowiązywać nakładający cenzurę kodeks Haysa, który nie zezwalał na pokazywanie na ekranie m.in. par homoseksualnych, związków mieszanych (osób o różnym kolorze skóry) czy nawet spożywania alkoholu. W latach 60-tych powstało wiele znamienitych filmów, choć sporo osób jest zdania, że omijanie kodeksu i komunikowanie pewnych rzeczy między wierszami zmuszało twórców do większej kreatywności. Część ówczesnych filmów pokazuje także bunt przeciwko władzy i systemowi. Warto przypomnieć sobie te klasyki.

/tekst: Daniel Rabiczko/

1/7

Zgadnij, kto przyjdzie na obiad, reż. Stanley Kramer (1967)

Film opowiada o małżeństwie o pozornie liberalnych poglądach, które poznaje wybranka swojej córki. Na pierwszy rzut oka nic strasznego. Warto jednak wspomnieć, że film powstał w czasach, gdy w Stanach Zjednoczonych małżeństwo z osobą o innym kolorze skóry było nielegalne. Nie był to też temat poruszany w kulturze.

Bonnie i Clyde, reż. Arthur Penn (1967)

Film oparty na prawdziwej historii gangsterskiej pary, która po latach stała się symbolem buntu. Łamanie prawa było dla nich wyrazem buntu przeciwko władzy i systemowi. Mimo że byli złodziejami i zabójcami, z czasem stali się kimś, kogo dziś określilibyśmy mianem celebrytów. W USA panowała okropna bieda, większość obywateli marzyła o podobnym buncie. Choć Bonnie i Clyde zginęli w pościgu policyjnym, ich popularność po śmierci nie zmalała, o czym może świadczyć fakt, że w pogrzebie Bonnie uczestniczyło około 20 tysięcy osób.

Niewiniątka, reż. William Wyler (1961)

Jak na tamte czasy film bardzo odważny, szczególnie z uwagi na obowiązujący jeszcze kodeks Haysa, który nie dopuszczał do kin scen uważanych za wulgarne lub złe. Jak widać, jednak można pokazać część rzeczy, pomijając cenzurę. Przyjaciółki prowadzą szkołę dla dziewcząt, lecz ich życie się zmienia, gdy jedna z uczennic rozpuszcza plotkę na temat dziewczyn. Film doskonale pokazuje, jakie nastawienie do homoseksualizmu panowało w tamtych czasach.

W upalną noc, reż. Norman Jewison (1967)

Film, który idealnie obrazuje podział Stanów Zjednoczonych ze względu na rasizm. Afroamerykanin, znany i ceniony ekspert wydziału zabójstw, przebywając w stanie o mało liberalnych poglądach wobec czarnoskórych obywateli kraju, zostaje zatrzymany jako podejrzany o zabójstwo tylko dlatego, że ma inny kolor skóry. Gdy jednak lokalna policja dowiaduje się o jego zawodzie, pomaga w rozwiązaniu śledztwa – coś, co w stanach, gdzie osoby czarnoskóre nie miały praktycznie żadnych praw, byłoby niemożliwe.

Easy Rider, reż. Dennis Hopper (1969)

Dwóch motocyklistów przemierza Stany Zjednoczone po tym, jak zrobili nielegalny interes w Meksyku. W filmie widzimy wiele osób, które główni bohaterowie spotykają na swojej drodze, jak na przykład komunę hipisów czy uzależnionego od alkoholu prawnika. Z drugiej strony bohaterowie natrafiają na wrogość mieszkańców małych miastbojących się wolności, jaką symbolizowali Wyatt (Peter Fonda) i Billy (Dennis Hopper). Czy można sobie wyobrazić lepszy film o buncie i wolności?

Jeżeli…, reż. Lindsay Anderson (1968)

Główny bohater uczy się w brytyjskiej szkole z internatem, gdzie panuje hierarchia. Uczniowie młodszych klas doświadczają przemocy i niesprawiedliwego traktowania, a „Jeżeli...” pokazuje bunt powstały w wyniku niesprawiedliwości i bierności. Trudno też nie wspomnieć o genialnej roli Malcolma McDowella – podobno to właśnie dzięki niej Kubrick postanowił zaangażować Brytyjczyka do swojej słynnej „Mechanicznej Pomarańczy”.

Kto Się Boi Virginii Wolf?, reż. Mike Nichols (1966)

Film będący ekranizacją kontrowersyjnej sztuki ukazuje konflikt małżonków. Na pozór nic nadzwyczajnego. Wiele osób uważa jednak ten film za przełomowy, ponieważ podczas kłótni bohaterów, granych przez Elizabeth Taylor i Richarda Burtona, pada mnóstwo niecenzuralnych słów. Kodeks produkcji surowo zakazywał takiego słownictwa, lecz mimo to film wszedł do kin.

Polecane

10 najciekawszych premier Netflixa, których nie możecie przegapić w kwietniu

9 buntowniczych filmów z lat 60-tych, które warto znać

Polecane

10 najciekawszych premier Netflixa, których nie możecie przegapić w kwietniu

Wcale nie „365 dni”! Inny film króluje na liście nominacji do Węży, czyli „polskich Złotych Malin”

7 premier HBO GO, których nie możecie ominąć w kwietniu

Śpiewające smoki i taniec z mieczami? Na Broadwayu będzie można zobaczyć „Grę o Tron”

Polecane

10 najciekawszych premier Netflixa, których nie możecie przegapić w kwietniu

Wcale nie „365 dni”! Inny film króluje na liście nominacji do Węży, czyli „polskich Złotych Malin”

7 premier HBO GO, których nie możecie ominąć w kwietniu

Śpiewające smoki i taniec z mieczami? Na Broadwayu będzie można zobaczyć „Grę o Tron”