Każde z nich zajmuje się czymś innym, ale łączy ich jedno – kochają zwierzęta i mają dla was kilka tipów, jak możecie je wspierać na co dzień. Poznajcie wspaniałe osoby o wielkich sercach, które sprawiają, że Ziemia staje się (choć trochę) lepszym miejscem.

Marta Dymek (@jadlonomia)

Autorka bloga Jadłonomia oraz książek o kuchni roślinnej pod tym samym tytułem. Popularyzatorka weganizmu, aktywistka i ambasadorka kampanii Roślinniejemy.

Lubi: kiszone ogórki; bigos z wędzonymi śliwkami; jazdę na rowerze z mężem; zdjęcia szczęśliwych świnek w Azylu Chrumkowo; a ponad wszystko pracę dla zwierząt i środowiska

Nie lubi: jajek trójek i braku empatii

Jakim zwierzęciem chciałabyś zostać po śmierci?

Wszystkie zwierzęta doświadczają trwogi nieznanej człowiekowi. Dzikie zwierzęta przez całe życie doznają trwogi przed śmiercią, często spotęgowanej działaniami człowieka, a zwierzęta w hodowli przemysłowej wiodą życie tak smutne i bolesne, że trudno to opisać. Dlatego wybrałabym bycie człowiekiem – żeby w kolejnym wcieleniu móc ponownie starać się o poprawę losu innych zwierząt.

Jak możemy wspierać prawa zwierząt na co dzień?

To moje ulubione pytanie, bo prawa zwierząt można wspierać na całe mnóstwo sposobów! Można co miesiąc przelać niewielką kwotę, nawet dwadzieścia złotych, na rzecz wybranej organizacji działającej efektywnie na rzecz zwierząt. Pomyślcie – to tyle, ile wydajemy na jeden lunch. Jeśli jednak mamy więcej wolnego czasu niż wolnej gotówki, możemy zaangażować się w wolontariat albo zostać internetowym aktywistą i raz w tygodniu podpisać petycje online, które pomagają wprowadzać zmiany systemowe. Każda z tych aktywności jest bardzo ważna i realnie pomaga zwierzętom.

Wymyśl trzydaniową wykwintną kolację dla swojego ulubionego zwierzaka.

W takim razie byłaby to kolacja dla świni, najlepiej nad brzegiem jakiegoś bajorka, żeby świnka mogła swoim zwyczajem schłodzić się przed lub po jedzeniu. Świnie są wszystkożerne, ale przepadają za korzeniami, bulwami i owocami, więc na przystawkę podałabym pieczone buraczki z jeżynami. W roli dania głównego młode ziemniaki z sosem romesco, a na deser sorbet malinowy z gryczaną granolą.

Chciałabyś kiedyś stworzyć wegańską książkę kucharską dla zwierząt?

Moim marzeniem jest robienie rzeczy, które mogą realnie pomóc zwierzętom. Dlatego, przynajmniej na razie, zostanę przy książkach kucharskich dla nas o tym, jak jeść mniej mięsa.

Pierwsze zwierzę w domu, które pamiętasz?

Nasz pies Boks! Byłam dziewczynką niebezpiecznie podobną do Elmirki z Animków, po szkole całe godziny spędzałam na rozmowach z psami sąsiadów, tropiąc jeże i próbując głaskać kury. Dlatego błagałam rodziców o psa. Pewnego dnia mój tato przyniósł szczeniaka pod kurtką – moment, w którym mi go pokazał, był jedną z najszczęśliwszych chwil mojego dzieciństwa.

Szindy (@szindy)

Supermodelka, z wykształcenia architektka wnętrz (chociaż marzy o chirurgii). Ma dwa kotki – Rysia i Czesia.

Lubi: inteligentnych ludzi z dystansem; matkę naturę; UFO; święty spokój; memy; czarną kawę; Lakarnuma; francuski manicure; LGBTQIA; węże; pająki; tribale i kolczyki w pępku; torcik Wedlowski; BDSM; pełnię Księżyca; książki czytane w hurtowych ilościach; matematykę; Motomyszy z Marsa

Nie lubi: rodzynek w serniku

Jakim zwierzęciem chciałabyś zostać po śmierci?

Nie wierzę, że coś nas czeka po śmierci, a już tym bardziej reinkarnacja, ale jeśli miałabym wybór, odrodziłabym się jako czupakabra albo Wielka Stopa, żeby utrzeć nosa wszystkim niedowiarkom. Najbardziej jednak odpowiada mi styl życia kotów domowych – ciekawi mnie, co siedzi w tych puchatych główkach. W dodatku spałabym dwadzieścia godzin dziennie, wymiaukiwała serenady o czwartej nad ranem do kotki piętro wyżej, zrzucała antyczne wazy z regału i robiła słodkie minki do właścicieli.

Jak możemy wspierać prawa zwierząt na co dzień?

Najważniejsza jest edukacja najmłodszych, a w niej szacunek dla każdej żyjącej istoty. Wspieranie fundacji (pieniądze, karma, koce), obserwacja najbliższego otoczenia i system reagowania w niepokojących sytuacjach (sąsiad bije psa – dzwonisz na 997, a jeśli zamiast psa bije żonę, to też zadzwoń). Zwracajmy uwagę na małe, ale znaczące wybory dnia codziennego, na przykład kupujmy kosmetyki, które nie są testowane na zwierzętach. Nie zgadzajmy się na chów zwierząt na zasadach obozów koncentracyjnych; zrezygnujmy (w miarę możliwości) z mięsa i produktów odzwierzęcych. Zastanówmy się dwa razy przed uczestnictwem w jakiejkolwiek aktywności, w którą angażowane jest zwierzę. Obudźmy swoją empatię.

Twoje koty mają własne konto na Instagramie – @rysioandczesio. Myślisz, że sława może szkodzić zwierzakom? Co można zrobić, żeby kosztem instagramowego fame’u nie krzywdzić zwierząt?

Sława nie może zaszkodzić zwierzakom, ale ich żądni sławy właściciele już tak. Zwierzęta doskonale pokazują swoje granice komfortu, które można delikatnie nagiąć (przez krótką chwilę) dla dobra zdjęcia – oczywiście, wymogiem jest to, żeby zwierzakowi KATEGORYCZNIE nie działa się krzywda! Każdy kochający właściciel (a jeśli tworzysz takie konto swojemu pupilowi, to powinna tobą kierować miłość, a nie chęć zysku) od razu i bez zastanowienia widzi te granice. Zmuszanie czworonoga do czegokolwiek nie pomoże, bo wyraz pyszczka zawsze mówi prawdę. W gratisie daję ci PRO TIP: konto na Instagramie to nie jest dobry biznesplan, więcej zarobisz, zakładając swój OnlyFans.

Masz swoje ulubione zwierzęta – instagramowych influencerów?

Tak! Zaraz po @rysioandczesio moją największą instamiłością i idealnym przykładem zwierzęcego celebryty jest Hosico @hosico_cat, kotek tak urodziwy, że miękną kolana. Ma spokojne usposobienie i jest wrodzonym modelem. Zbiera na karmę, udostępniając swoją podobiznę na koszulkach i poduszkach. Jego zdecydowane przeciwieństwo to Wilfred @wilfredwarrior, którego zdeformowany pyszczek czyni go przerażającym i słodkim jednocześnie. Z domowego podwórka obserwuję pieska o imieniu (nomen omen) YOLO @yolo_superstar_official, którego nabyte przed adopcją stresy obecna właścicielka, makijażystka Aga Wilk, skutecznie leczy kropelkami CBD.

Gdyby twoje koty zamieniły się w ludzi, o czym w pierwszej kolejności chciałabyś z nimi pogadać?

Modlę się, żeby nigdy nie zaczęły mówić, bo zdradzam im wszystkie sekrety i wiedzą, co robię, kiedy jestem sama w domu. Z chęcią jednak dowiedziałabym się, czy są szczęśliwe, jakie są ich marzenia i co mogę zrobić, żeby być lepszą kocią mamą.

Michał Piróg (@michalpirog)

Prowadzący „Top Model Polska”, aktor teatralny, pandemiczny montażysta, były tancerz, choreograf, aktywista.

Lubi: lato; słońce; mrożoną kawę; sztukę; naturę; zwierzęta (zwłaszcza te na wolności); brunetów oraz męskie opalone ciała

Nie lubi: ludzi stawiających się ponad innymi stworzeniami; ludzi wymierzających karę; podziałów kastowych, religijnych, rasowych i wszystkich innych; mięsa i grillowanych warzyw

Jakim zwierzęciem chciałbyś zostać po śmierci?

Nie miałbym nic przeciwko, aby po śmierci powrócić do ludzkiego ciała, lecz już w pełni świadomego. Tak, aby poświęcić się ochronie i czynieniu dobra dla reszty gatunków. Człowiek jest tym gatunkiem zwierzęcia, które trzeba najbardziej ujarzmić. Chciałbym się zmierzyć z tym wyzwaniem. Chyba jako jedyny gatunek zwierząt nie znamy umiaru, cierpimy na ego popychające nas do samozagłady. Niszczymy siebie i wszystko dookoła. Wierzę, że można to zmienić.

Jak możemy wspierać prawa zwierząt na co dzień?

Prawa zwierząt na co dzień możemy wspierać poprzez wrażliwość na cierpienie. Tak jak porusza nas los dzieci, rodziny i bliskich, tak samo powinien dotykać nas los innych zwierząt. Poza tym na pewno nie powinniśmy wspierać przemysłu żerującego na cierpieniu. Mówię o kosmetykach, modzie, handlu gatunkami, przemyśle mięsnym, ale też meblarskim, paliwowym. Nie tylko bezpośrednia przemoc niesie cierpienie i jest zagrożeniem dla życia. Także niszczenie natury zabija tysiące istnień, chociażby z powodu braku dostępu do pożywienia czy wody.

Jako tancerz oceń, które zwierzę według ciebie najciekawiej się porusza?

W poruszaniu najciekawsze są dla mnie chyba żyrafy, zwłaszcza kiedy jedzą z niskich krzewów, przednimi kończynami robiąc preparację do szpagatu. Pijąc, wykonują pełen ukłon – majestatyczne i pełne gracji. Na afrykańskiej sawannie robią na mnie największe wrażenie. Ale kocham również zebry, zwłaszcza kiedy bawią się z małymi.

Najpiękniejsza historia o zwierzętach w twoim życiu?

Najpiękniejsze doświadczenie, jakie mnie spotkało w związku ze zwierzakami, to oglądanie ich żyjących na wolności – na przykład na afrykańskiej sawannie, zmierzających do kaldery Ngorongoro. Obserwowanie ich od świtu aż do zmroku. Kiedy powolnie się przebudzają i wychodzą z roślinności, by w ogromnym poszanowaniu dla swojej odmienności i życia ruszyć w dalszą drogę. Ich wspaniała współpraca i walka o każde życie, kiedy rozpoczyna się polowanie drapieżników. Generalnie patrzenie na taki świat mnie koi.

Film o zwierzętach, który zrobił na tobie niezapomniane wrażenie i który poleciłbyś każdemu?

Od dziecka kocham historię słonia Dumbo – tę starą, kreskówkową Walta Disneya. Przepłakałem co najmniej pół roku, oglądając ją na kasecie VHS non stop jako dziecko. Obecnie polecam moją zwierzęcą wersję „Gry o tron”, czyli „Naszą planetę” na Netfliksie.

Natalia Podyma (@panilaka)

Pani Łąka. Właścicielka sklepu internetowego z nasionami dzikich kwiatów i łąk kwietnych. Mama świnki Pyzy.

Lubi: ciepły wiatr; kawę w nadmiernych ilościach; zapach łąki; smak tobołków polnych (taka roślina); fakturę nasion; śpiewać w samotności do rozsadzającej uszy muzyki (pozdrowienia dla sąsiadów)

Nie lubi: sączącej się cicho muzyki; surowych jajek; spacerów bez celu; dusznych, upalnych dni; kup na trawnikach; oceniających spojrzeń

Jakim zwierzęciem chciałabyś zostać po śmierci?

Wybieram lwa. A dlaczego? Po pierwsze, nie chciałabym być czyjąś przekąską, dlatego drapieżnik szczytowy to rozsądny wybór. Po drugie, duże, otwarte przestrzenie wzbudzają mój niepokój, a lwy żyją w stadzie. Do tego wolę kotowate niż psowate, bo według mnie są niezależne i tajemnicze. Wisienką na torcie jest fakt, że mój syn ma na imię Lew.

Jak możemy wspierać prawa zwierząt na co dzień?

Najważniejszym elementem ochrony praw zwierząt jest edukowanie w tym zakresie dzieci i młodzieży. Czym skorupka za młodu nasiąknie… Warto świecić przykładem, nie odwracać wzroku, szanować przyrodę. Mądrze głosować, podpisywać petycje, wspierać organizacje pozarządowe zajmujące się tym tematem. Ograniczać spożywanie mięsa i produktów odzwierzęcych, szczególnie z dużych ferm.

Opisz nam dzień z życia Pyzy.

Dzień Pyzy kręci się wokół jedzenia. Wstaje wraz z pierwszymi domownikami – zwykle są to dzieci. Od tego momentu zaczyna się spektakl. Najpierw stoi w kuchni ze smętnie zwieszonym ryjem, a następnie wchodzi do naszej sypialni. Jeżeli widzi, że nic z tego (nadal śpimy), kładzie się z nami. Każdy nasz ruch jest dla niego potencjalnym wstawaniem, więc wyskakuje z łóżka jak torpeda, tratując nas swoimi racicami (dodam, że waży już ponad dwadzieścia kilogramów). Jeżeli nadal nie wstajemy, zaczyna przewracać krzesła w kuchni i suwać metalową miską po kafelkach. W końcu jedno z nas się poddaje i idzie go nakarmić. Podczas przygotowywania jedzenia Pyza plącze się pod nogami i podgryza w łydki. Na jedzenie rzuca się jak wariat. Zwykle wywala wszystkie warzywa, bo lubi zaczynać od kaszy. Po jedzeniu czas na obowiązkową drzemkę, jeżeli chcemy zabrać go do pracy (tam ma miejsce do rycia). Podczas nakładania szelek jest bardzo niezadowolony, kwiczy ze złością. Przed wejściem do samochodu lub autobusu konieczny jest spacer. Inaczej załatwi swoje potrzeby w środku transportu. Lubi podróż na kolanach, oczywiście pasażera, a nie kierowcy. Dalsza część dnia to rycie, zjadanie trawy, nielegalny włam do warzywnika mojego męża, Macieja, i odwiedzanie drzewek owocowych. Od godziny szesnastej wyczuwamy zniecierpliwienie – zbliża się czas kolacji. W nocy Pyza śpi bardzo głęboko, trudno go obudzić. Od kilku miesięcy ma zakaz spania w naszych łóżkach, bo nałogowo rozdzierał pościel (po czwartej wycieczce do sklepu z pościelą dostał bana na spanie pod naszą kołdrą). Co prawda, nadal próbuje… Jeżeli tylko zauważy otwarte drzwi do pokoju dzieci, włącza hiper-prędkość i wskakuje do łóżka córki. Wyciągany kwiczy. Czasem dnie spędza w domu, wtedy drzemki przerywa wizytami w kuchni – przywabia go dźwięk otwieranej lodówki. Raz na jakiś czas Pyza wymaga kąpieli. Smarujemy wtedy wannę miodem lub masłem orzechowym. Bez tego cały blok wiedziałby o ablucjach Pyzy, nie mówiąc już o tym, że świnie wysoko skaczą.

Pokazywałaś Pyzie Instagramy innych znanych świnek. Jak reagował? Macie swoje ulubione?

Pyza reaguje głównie na jedzenie, to go napędza do działania. Nie zauważa telewizora, nie interesują go ekrany. Ja za to obserwuję profile Kapsla (@swinia_w_wielkim_miescie), Eugeniusza (@eugienio_minipig) i Bobka (@plonka.podlesna).

Jak dbać o świnię w mieście?

Podstawą jest rycie. Świnia musi mieć przestrzeń, w której będzie mogła swobodnie manifestować swoje naturalne zachowania. Ważny jest codzienny kontakt z domownikami, drapanie po brzuchu i zabawy. Pyza nie lubi nudy. Warto też poświęcić czas na naukę sztuczek – to diabelnie bystre zwierzęta. Mieszkanie powinno być zabezpieczone jak dla małego dziecka, ponieważ zainteresowana świnia może otworzyć szafkę, wyciągnąć butelkę środka do czyszczenia i ją przegryźć. Nie radzę też zostawiać zakupów spożywczych na podłodze choćby na sekundę. Wiele razy wyrwałam mu z ryja torbę pomidorów albo rozgryziony karton mleka ryżowego.

Wszystkich bohaterów materiału znajdziecie w najnowszym numerze K MAG 101 ANIMAL ISSUE, tekst i foto Milena Liebe.