/materiał pochodzi z K MAG 97 NEO HIPPIE ISSUE 2019

tekst: Aleksander Hudzik/

„Kocham świat, naturę i ludzi. Czasem tylko boję się, że sami wszystko spierdolimy”, mówi Wojtek Mazolewski, basista, kompozytor i producent muzyczny.

Ostatnio pod Muzeum Narodowym w Warszawie protestowałeś przeciwko cenzurze pracy Natalii LL. Czym jest dla ciebie wolność, zwłaszcza ta artystyczna? 

Wolność to podstawowe prawo człowieka. Dla mnie stanowi niezbędną podstawę do funkcjonowania i tworzenia, a reprezentanci władzy są zobowiązani ją chronić. Tak mówi prawo. Rozumiem, że nie ma ludzi nieomylnych i usunięcie prac Natalii LL mogło być pomyłką, ale wydaje mi się, że takich wpadek jest dzisiaj zbyt wiele, żeby uznać je za przypadkowe. Dlatego ważne jest, by szybko i zdecydowanie wyrażać niezgodę.

Czyli protestować?

 Tak. To nasz obowiązek. Musimy pilnować jakości życia, a władzy przypominać o jej roli. Powinniśmy bronić tych, których prawa są łamane. Musimy się wpierać. Władza chętnie sięga po naszą wolność pod różnymi pretekstami, od religii po terroryzm, a sztuce przykleja łatkę „kontrowersyjnej” lub „obscenicznej” tylko dlatego, że pokazuje seks lub ciało. To absurd. Protest pod Muzeum Narodowym był świętem ludzi, którzy potrafią wyrażać swoje opinie. Uznałbym to spotkanie za dzieło sztuki samo w sobie. To była performatywna aktywność obywatelska. Nie przypominam sobie, kiedy ostatnio tak dobrze się czułem, „wychodząc na ulicę”. 

Pamiętam, jak w czasach liceum poszliśmy na koncert jazzowego tria. Nie bardzo uśmiechało nam się słuchanie jazzu, ale to, co zobaczyliśmy, to była magia. Facet grał metalową rękawiczką na basie, a ludzie wyglądali jak w transie. To byłeś ty i Pink Freud. 

W moim przypadku wszystko działo się bardzo wcześnie. Już jako dziewięciolatek grałem z kapelą brata, którą nazwaliśmy Ivan Groźny. Śpiewałem teksty antysystemowe. To był bunt przeciwko systemowi politycznemu i przemocy, która nas otaczała.  

Przełom lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych to chyba czas bijatyk skinów z punkami, nie „miłości i pokoju”. 

Zgadza się. Pamiętam festiwal „Rock na Zaspie”, rok 1986 i 1987. Pod sceną tłuką się reprezentanci różnych subkultur. Krew się leje, a ja rozpruwam pluszowego misia na scenie, śpiewając: „Raz, dwa, trzy, cztery, my weźmiemy rządów stery / Raz, dwa, trzy, generałem będziesz ty / Raz, dwa, generałem będę ja / Raz, raz, raz, rozstrzelamy was”. Udało mi się na chwilę skupić uwagę wszystkich na zespole. Te doświadczenia mnie ukształtowały. Zobaczyłem, że muzyka ma siłę. Wyraża sprzeciw, który inspiruje, a nie krzywdzi innych. Zrozumiałem, że nawet gniew i złość można wyrazić w twórczy sposób.

Co dalej?

Założyłem punkowy zespół Inaczej. Kupiłem dwieście kaset Krzysztofa Krawczyka na przecenie, żeby nagrać na nich swoje punkowe demo. Okładki zaprojektowałem z wycinków z gazet na bloku technicznym i powieliłem na ksero. Prawdziwe DIY.

 To wciąż długa droga do wolności jazzmana. 

Gdy wywalczyliśmy wolność i zmienił się system, poczułem, że muszę szukać nowych form wypowiedzi. Punk zostawiłem w sercu jako ideę „bycia sobą”, ale musiałem muzycznie ewoluować. Wtedy postanowiłem, że zdobędę klasyczne wykształcenie muzyczne, i zabrałem się za kontrabas. Trzeba było dużo samozaparcia, żeby wytrzymać. Rano szkoła dzienna, wieczorami muzyczna, podczas gdy koledzy punkowcy siedzieli z piwkiem w parku i planowali wyjazdy do Jarocina czy Brodnicy. Nie widziałem dla siebie innej drogi niż muzyka, wiec wytrwałem pięć klas do końca szkoły pierwszego stopnia. Potem grałem wszystko: bluesa, grunge, hard rocka, reggae, metal, aż doszedłem do improwizacji i jazzu. Wtedy wybuchła rewolucjo-ewolucja jassowa w Gdańsku, a ja założyłem zespół Paralaksa, grając jednocześnie w kilku innych składach. To był mój uniwersytet muzyczny. Te doświadczenia wykorzystałem w Pink Freud. 

Miałeś wtedy swoich idoli?

Od najmłodszych lat. W 1982 roku pierwszy raz usłyszałem i zobaczyłem zespół TSA, którego brzmienie i wygląd mnie zachwyciły. Stefan Machel i Andrzej Nowak w dżinsach i z Gibsonami z długimi piórami. To był archetyp rock’n’rollowca. Zakładając Pink Freud pod koniec lat dziewięćdziesiątych, chciałem połączyć energię Red Hot Chili Peppers z Johnem Coltrane’em, Led Zeppelin ze Squarepusherem i Jimiego Hendrixa z Krzysztofem Komedą. To miała być muzyka kipiąca seksem i kreatywnością.

Opowiedz o gdańskiej scenie jazzowej. 

Zawsze była i jest bardzo kreatywna, a przy tym inna niż wszystkie. Yass było środowiskiem bardzo twórczych, odważnych i ambitnych ludzi, którzy chcieli pokolorować polski jazz. Tymon Tymański, mój brat Jerzy Mazzoll, Jacek Olter – grałem z nimi we wszystkich wariacjach. Dużo się wtedy nauczyłem o koncertach i muzyce, a także o pracy w zespole. Tego, jak ważne jest, żeby być szczerym wobec siebie i dbać o wspólnotę, jaką jest kapela. Zrozumiałem, co ją buduje, a co niszczy. Przede wszystkim jednak uzmysłowiłem sobie, że wszystko, co robisz, powinieneś poznać w najmniejszym detalu.

Jak w tym wszystkim odnalazło się Pink Freud? 

Pink Freud powstało nieco na uboczu. To było wspaniałe uczucie, jakby po trudnym dzieciństwie nagle wyłoniło się coś pięknego. Pink Freud to był czas, w którym poczułem, że trzeba wytwarzać dobrą energię, multiplikować ją i dzielić się nią z ludźmi.  

Czułeś, że tworzy się coś więcej niż tylko zjawisko muzyczne?

Chyba tak. Byłem podekscytowany, ciężko pracowaliśmy. To była czysta energia, seksualność, witalność, gdzie dźwięki tryskają jak sperma. Trochę takie improwizowane Red Hot Chili Peppers, kapela jadąca bez trzymanki. Jazz, techno, rock – gramy, co chcemy, bo to kochamy i umiemy zagrać całymi sobą. Muzyka to miłość. Mało kto się kochał bez muzyki. Mam nawet taką teorię: „Powiedz mi, przy jakiej muzyce zostałeś poczęty, a powiem ci, kim jesteś”.

Pobrzmiewa w tym jakaś buddyjska mądrość. Czerpiesz z tego systemu religijnego?

 Tak, zwłaszcza z nadrzędnego motta wszystkich rozsądnych nauczycieli buddyjskich, którzy powtarzają: „Nie wierz w nic, co mówię”. Jeśli masz wątpliwości, sprawdź to. Intuicyjnie podążaj za tym, co dobre i naprawdę ważne. Ja znalazłem w tym wiele wartości. Inne religie też mają w sobie mnóstwo piękna i pomagają ludziom. Choćby dobrze nam znane przykazanie „kochaj bliźniego jak siebie samego”. Milej by się żyło, gdybyśmy o tym pamiętali, kładąc się spać, i przypominali sobie o tej mądrości rano.

Niby prosta rzecz, ale spróbuj ją wprowadzić w życie…

Buddyzm pokazuje, jaki jest stan rzeczy, pomaga utemperować ego i odejść od ciągłego „ja”. W praktyce daje też możliwość odnalezienia harmonii w bardzo rock’n’rollowym życiu muzyka.

To hipisowska harmonia. Czujesz się trochę współczesnym hippisem?

Niespecjalnie, ale można powiedzieć, że prowadzę hipisowskie życie. Jestem stale w trasie z ludźmi, którzy wybrali muzykę i wolność. Raczej nie skupiamy się na tym, co przyciąga naszych rówieśników.

Dom i kredyt to nie twoja bajka?

Raczej nie. Żyję tym, co tu i teraz. Gdy dziesięć lat temu byłem zupełnie bez kasy, musiałem zamieszkać w piwnicy. Zachorowałem i wycofałem się z wielu aktywności, w tym z grania. Rozsypał mi się zespół i związek. Piwnica była jedynym miejscem, na które było mnie stać. Nie narzekałem i ostatecznie wylizałem rany w tej „norze”, jak ją nazywam. Z czasem zaczęło się w niej dużo dziać twórczo i artystycznie. To tam napisaliśmy większość materiału Pink Freud na płytę „Horse and Power” po powrocie z Japonii. I tak jest do dziś, cały czas mam to miejsce. Okazało się, że jest mi całkiem dobrze poza systemem.

A jednak w Polsce nie rozumiano i temperowano antysystemowych muzyków. Ty mówisz o tym głośno. 

Bardzo mnie boli to, co przydarzyło się osobom takim jak Czesław Niemen czy Robert Brylewski. Niemen był geniuszem, rozwijał się tak szybko i nieszablonowo jak nikt inny, a radiowcy i mecenasi wymagali, żeby dalej śpiewał przeboje. Kastrowali zarówno jego, jak i polską kulturę. Tego muzyka złamał polski przemysł muzyczny. Niemen nie mógł pojąć, dlaczego jest tak, że gdy on robi swoje, i czuje, że robi to najlepiej, wszyscy mu mówią: „Czesiek, spoko, ale graj przeboje”.

Z Brylewskim udało ci się zagrać, a nawet nagrać płytę.

Bardzo się cieszę, że zdążyłem nagrać „PunkFreud Army”. Na tym albumie oddałem hołd i wyraziłem wdzięczność za muzykę Brylewskiemu i jemu podobnym. To ostatni album, jaki Robert nagrał. Trzeba doceniać muzyków za to, co robili i nam dali. Trzeba szanować ludzi, którzy coś tworzą. Bo nie ilość followersów czy ścianek się liczy, ale to, ile koncertów grasz i jakiej jakości płyty nagrywasz.

 Płyta nagrana z Johnem Porterem też powstała z takich intencji? 

John jest jednym z najlepszych muzyków jakich znam. Mamy szczęście, że wybrał Polskę, uważam, że powinniśmy go bardziej doceniać. Ja tak zwyczajnie i po ludzku cieszę się, że mogę z nim grać. Zrobiłem wszystko, co w mojej mocy, żeby wyprodukować tę płytę jak najlepiej. Poświęciliśmy jej trzy lata pracy, spotykaliśmy się jak kumple, w domu, żeby pograć i pogadać. Okazało się, że lubimy się słuchać i spędzać razem czas. W bardzo krótkim czasie napisaliśmy czterdzieści utworów, na płycie znalazło się czternaście z nich.

To jaka jest filozofia na płycie „Philisophia”?

To filozofia przyjaźni i wolności, o której tyle rozmawialiśmy. Choć nie wszyscy o tym wiedzą, rock jest światem improwizacji. Zaczyna się od twoich przeżyć, uczuć i emocji, aż w końcu te najsilniejsze doświadczenia powodują wrzenie w twoim organizmie. Moim systemem immunologicznym jest pisanie muzyki o tym. Gdy zmagam się z problemem, moją terapią jest muzyka. Wyśpiewując coś, w naturalny sposób wydobywam z siebie prawdę o tym przeżyciu, a to wyzwala.

Wojtek Mazolewski – basista, kompozytor, producent. Założyciel i lider Pink Freud oraz Wojtek Mazolewski Quintet. Jeden z artystów najczęściej grających poza granicami kraju, prezentuje nowe oblicze polskiego jazzu w Europie, Ameryce Południowej i Azji. Autor muzyki filmowej i teatralnej. Jego płyty pokrywały się Złotem i Platyną, jest laureatem prestiżowych nagród muzycznych, m.in. trójkowych Mateuszy czy Melomanów. Album „Polka Worldwide Deluxe Edition” wydany z brytyjską wytwórnią Whirlwind Recordings uzyskał entuzjastyczne recenzje zagranicznych magazynów, takich jak „All About Jazz”, „The Wire” czy „Stereogum”, a amerykański „DownBeat Magazine” (najstarszy i najbardziej prestiżowy magazyn jazzowy na świecie) uznał album za jedną z pięciu najlepszych płyt jazzowych 2018 roku.