6 znakomitych filmów obnażających działanie medialnych i politycznych manipulacji

Autor: Monika Kurek

10-07-2024

6 znakomitych filmów obnażających działanie medialnych i politycznych manipulacji

fot. kadr z „Vice”, reż. Adam McKay, mat. pras.

Wiele tytułów filmowych obnaża kulisy wpływu mediów na społeczeństwo oraz demaskuje zakulisowe gry polityczne. Filmy takie jak „Wszyscy ludzie prezydenta” czy „Syndykat zbrodni” prowokują do refleksji nad rolą mediów i władzy w kształtowaniu rzeczywistości. W czasach rosnącej polaryzacji i dezinformacji, takie produkcje stają się nie tylko rozrywką, ale i ważnym głosem w debacie publicznej.

Zewsząd jesteśmy narażeni na fake newsy, a przytłaczająca ilość wiadomości często sprawia, że wcale nie mamy ochoty ich weryfikować. Jest to zresztą o tyle trudne, że sztuczna inteligencja umożliwia tworzenie deepfake'ów, a do dezorientacji przyczyniają się media, które powinny pełnić funkcję informacyjną.

Ciekawym, lecz szokującym komentarzem do współczesności jest oparty na faktach serial Na cały głos. Roger Ailes (w tej roli Russell Crowe), wieloletni szef stacji Fox, nie miał skrupułów, by świadomie propagować korzystne dla konserwatystów teorie spiskowe, naginać rzeczywistość do swojej wizji świata i bezpardonowo atakować wrogów ideologicznych.

Przygotowaliśmy zestawienie filmów ilustrujących manipulacje ze strony mediów.

1/6

Wszyscy ludzie prezydenta (1976, reż. Alan J. Pakula)

Bob Woodward i Carl Bernstein to dziennikarze "The Washington Post", których śledztwo zdemaskowało kulisy afery Watergate, co doprowadziło do ustąpienia ze stanowiska prezydenta Nixona. Dzięki czujności, determinacji oraz ogromnej odwadze udało im się ujawnić, że próba zainstalowania podsłuchu w gabinetach opozycji została zlecona właśnie przez Nixona. To godne podziwu, zwłaszcza że niewiele gazet, zarówno kiedyś, jak i obecnie, pozwoliłoby sobie na wytoczenie wojny rządowi. "Washington Post" był pierwszym wydawnictwem, które przełamało zmowę milczenia na temat podsłuchów, a ryzykowało przy tym wiele. "Wszyscy ludzie prezydenta" - zarówno książka, jak i film - są świetnym stadium zasad panujących w polityce oraz obrazem żmudnej, wielomiesięcznej pracy znakomitych reporterów. W obsadzie przedstawiciele starej gwardii, czyli Robert Redford, Dustin Hoffman, Jack Warden, Martin Balsam, a także Hal Holbrook w roli "Głębokiego Gardła", informatora, którego tożsamość świat poznał dopiero po upływie blisko 30 lat.

Wag the dog (1997, reż. Barry Levinson)

Fabuła tej znakomitej satyry opowiada o działaniach podjętych przez sztab prezydenta USA w celu odwrócenie uwagi opinii publicznej od seksskandalu. Gdy na parę dni przed wyborami na jaw wychodzi romans prezydenta z nieletnią, szansę na reelekcję wydają się zaprzepaszczone. Aby przyćmić ekscesy przywódcy Stanów Zjednoczonych, jego współpracownicy wpadają na pomysł wyreżyserowania wojny z Albanią. Nagrywają przekonujący spot telewizyjny i z pomocą Pentagonu zatrudniają więźnia do roli weterana wojennego. Komizm sytuacyjny i sarkastyczne dialogi bawią do łez, natomiast techniki stosowane przez filmowych speców od marketingu i polityki znajdują się również w podręcznym arsenale rzeczywistych pracowników tych zawodów. Film wyreżyserował Barry Levinson ("Good Morning, Vietnam", "Rain Man"), a w obsadzie znaleźli się m.in. Robert De Niro, Dustin Hoffman, William H. Macy, Kirsten Dunst czy Woody Harrelson.

"Wag the dog" i "Truman Show" to jedyne filmy w zestawieiu, które nie są oparte na faktach.

Truman Show (1998, reż. Peter Weir)

Rok przed pierwszą edycją amerykańskiego "Big Brothera" swoją premierę miał film "Truman Show". Główny bohater, tytułowy Truman (Jim Carrey), jest przeciętnym, trzydziestoletnim mężczyzną mieszkającym w miasteczku Seahaven i pracującym w agencji marketingowej. Odkrycie, że całe jego dotychczasowe życie było kłamstwem, a on sam jest głównym bohaterem reality show nadawanego przez 24 godziny, zmotywuje go do wzięcia spraw w swoje ręce. To z kolei nie podoba się reżyserowi produkcji, Christofowi (Ed Harris), pilnującego, aby wszystko odbywało się w zgodzie ze scenariuszem. Nie brakuje smaczków takich jak lokowanie produktu autorstwa żony Trumana, Meryl, czy umieszczenie plakatów mających nakłonić bohatera do konkretnego zachowania. Bywa śmiesznie, choć "Truman Show" to nie komedia, bywa też przerażająco.

Bang Bang Club (2010, reż. Steven Silver)

Członkowie "Bractwa Bang Bang" to fotografowie wojenni, którzy spędzili swoje życie dostarczając gazetom ilustracji do relacji z frontu. Kevin, Greg, João i Ken regularnie stawali przed niewyobrażalnym wyborem: wykonać swoją pracę czy zaingerować i, być może, uratować życie drugiej osoby? Kevin Carter jest autorem słynnego zdjęcia "Sęp i głodujące dziecko", które w 1993 roku trafiło na okładkę "New York Timesa". Choć otrzymał za nie nagrodę Pulitzera, spotkał się wówczas z ostracyzmem środowiska medialnego, krytykującego go za to, że nie pomógł dziecku. Branża potraktowała go surowo, choć przecież był jednym z nich. Pod wpływem presji otoczenia oraz dręczących go wspomnień z frontu zaledwie rok później popełnił samobójstwo. "Bractwo Bang Bang" to wzruszająca historia oparta na faktach i książce o tym samym tytule autorstwa samych fotografów, rzucająca nowe światło na bezwzględność mediów.

Shattered Glass (2003, reż. Billy Ray)

Stephen Glass był błyskotliwym, czarującym i obiecującym dziennikarzem w latach 90-tych. Jego charakterystyczne artykuły o wydźwięku humorystycznym publikowane w "The New Republic" szybko zapewniły mu rozgłos i uznanie. Z czasem jednak zaczęto podważać ich prawdziwość, co doprowadziło do szokującego odkrycia. Jak się okazało, choć publikacje Glassa były imponujące, miały niewiele wspólnego z prawdą. Coraz częściej był oskarżany o fabrykowanie dowodów, plagiat czy konfabulację. Zdemaskowanie Glassa umożliwiła dopiero dociekliwość redaktora magazynu "Forbes". Film skutecznie pokazuje, jak ludzie pokroju Glassa czyAnny Delvey, o której pisaliśmy, są w stanie przez miesiące oszukiwać innych. W rolę ambitnego oszusta wcielił się Hayden Christensen, któremu towarzyszą m.in. Peter Sarsgaard, Chloë Sevigny czy Rosario Dawson.

Vice (2018, reż. Adam McKay)

W 2015 roku McKay wyreżyserował "Big Short", będący surowym portretem Wall Street, a trzy lata później zaserwował nam opartą na faktach biografię prawej ręki George'a W. Busha. W rolę Dicka Cheneya brawurowo wcielił się Christian Bale, który w swojej charakteryzacji jest niemal nie do poznania. Trudno oprzeć się wrażeniu, że to teatr jednego aktora, choć partneruje mu m.in. genialna Amy Adams. Prawdziwy Cheney również był samotnym wilkiem. Skrupulatnie wspinał się po szczeblach kariery, zapominając po drodze o przyjaciołach i współpracownikach, dzięki którym zaszedł tak daleko. Cheney zwykł określać tortury stosowane przez CIA "rozszerzonymi metodami przesłuchania", a inwazję zbrojną na Irak usprawiedliwił rzekomymi powiązaniami Husajna z terroryzmem. Nazywany szarą eminencją Białego Domu, miał dużo większy wpływ na decyzje prezydenta Busha, niż zakładały jego oficjalne kompetencje. Co ciekawe, jego barwna kariera kontrastuje z raczej nudną osobowością.

Polecane

Piękno polskiej natury w filmie „Wild Poland”. Zachwycił świat, a Polaków wprawia w dumę

6 znakomitych filmów obnażających działanie medialnych i politycznych manipulacji

Polecane

Piękno polskiej natury w filmie „Wild Poland”. Zachwycił świat, a Polaków wprawia w dumę

Netflix ma nowy hit – ten serial podbił serca polskich i zagranicznych widzów!

20 gorących premier na upalne miesiące. Nowe polskie marki i najciekawsze produkty z naszej letniej wish-listy!

Nowy film z udziałem Brada Pitta. Aktor wcieli się w postać Sonny’ego Hayesa – emerytowanego kierowcy wyścigowego

Przystojny morderca sensacją TikToka – jego zachowanie podczas procesu jest viralem

„Zbyt uroczy, by pójść do więzienia”. Cameron Herrin – kult przystojnego mordercy

Polecane

Piękno polskiej natury w filmie „Wild Poland”. Zachwycił świat, a Polaków wprawia w dumę

Netflix ma nowy hit – ten serial podbił serca polskich i zagranicznych widzów!

20 gorących premier na upalne miesiące. Nowe polskie marki i najciekawsze produkty z naszej letniej wish-listy!

Nowy film z udziałem Brada Pitta. Aktor wcieli się w postać Sonny’ego Hayesa – emerytowanego kierowcy wyścigowego

Przystojny morderca sensacją TikToka – jego zachowanie podczas procesu jest viralem

„Zbyt uroczy, by pójść do więzienia”. Cameron Herrin – kult przystojnego mordercy